Uzun yıllardan beri ülkemizde gönüllü olarak isteyenlere özel emeklilik şansı veren Bireysel Emeklilik Sistemi, siyasi iktidarın tasarruf politikaları kapsamında 2017 yılından itibaren kademeli olarak iş yerlinde zorunlu kılınmıştı. İşverenler çalışanlarını otomatik olarak sisteme dâhil etmekle sorumlu. Çalışanlar eğer sistemde kalmak istemiyorlarsa, ayrılabiliyorlar. Fakat otomatik BES düzenlemesinde sistemden caymış kişilerin yeniden sisteme dâhil edilmeleri için belirlenmiş bir süre var: 5 yıl.

Sisteme Yeniden Dâhil Etme Zamanı Nasıl Belirlenecek?

Sisteme dâhil edilen her çalışanın, katılma tarihinin mutlaka not edilmesi gerekiyor. İşvereni tarafından sisteme dâhil edildikten sonra cayma hakkını kullanmış veya sistemden ayrılmış kişilerin, sisteme dâhil edildikleri tarihi takip eden 5. Yılda sisteme yeniden dâhil edilmeleri gerekiyor.

Bu süre, sistemle ilgili ilk yasal düzenlemeler 2 yılda bir otomatik dâhil etmek yönündeydi. Ardından “3. yılın sonunda bir sefere mahsus yeniden dâhil edilmesi” şeklinde değiştirilmişti. Son olarak, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 02.10.2020 tarihinde yayımladığı kararla 3 yıllık süre 5 yıla çıkarıldı.

2 Ekim 2020 tarihli 32 no’lu Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurulu Kararı aslı için tıklayın.

Çalışan sayılarına göre kademeli olarak 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren otomatik BES uygulamaya başlayan iş yerleri, bu tarihte sisteme dâhil ettikleri ve cayma hakkını kullanan ya da sistemden ayrılan çalışanlarını 1 Ocak 2022 tarihinde tekrar sisteme dâhil etmeleri gerekiyor.

İş yerlerinin kademeli geçişi şu şekilde planlanmıştı:

Özel Sektör İşyeri Çalışan Sayısı	Başlangıç Tarihi
1000 ve üzeri	1 Ocak 2017
250 – 999	1 Nisan 2017
100 – 249	1 Temmuz 2017
50 – 99	1 Ocak 2018
10 – 49	1 Temmuz 2018
5 – 9	1 Ocak 2019

Diğer bir grup olan 250 ila 999 arası işçi çalıştırdıkları için Otomatik BES uygulamaya 1 Nisan 2017’de geçmiş olan iş yerleri ise, 1 Nisan 2022’de 5 yıl önce sisteme kattıkları fakat sistemden çıkmış işçilerini tekrar sisteme dâhil etmek zorundalar.

Yenileme uygulaması tek seferlik olup, mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde 5 yıl sonra yani 2027 yılında kişileri sisteme yeniden dâhil etme zorunluluğu yoktur.

Hangi Çalışanlar Sisteme Yeniden Dâhil Edilecek?

Otomatik emeklilik sistemi 4/1-a ve 4/1-c kapsamında sigortalı çalışanları kapsayan bir uygulamadır. 45 yaşını doldurmamış Türk vatandaşı (ya da mavi kartlı) olan kişiler işverenleri tarafından otomatik olarak sisteme dâhil edilirler. Bu nedenle;

• Yenileme döneminde 45 yaşın altında olan çalışanların sisteme dâhil edilmelidir.
• Yabancı uyruklu kişiler otomatik BES kapsamında değildir.
• Sigortaya “2, 7, 19, 21, 22, 23, 24, 28, 31, 32, 34, 37, 39, 41, 42, 43, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91 veya 92 no.lu belge türleri ile bildirilen çalışanlar otomatik BES kapsamında değildir.
• Türkiye ile ikili sosyal güvenlik anlaşması bulunmayan ülkelerde iş alıp çalıştırılmak üzere işverenleri tarafından yurt dışındaki iş yerlerine götürülen T.C. vatandaşı işçiler sisteme dâhil edilmez.

Otomatik bireysel emeklilik sisteminde, işveren sadece işçi adına işçinin ücretinden bu kesintiyi yapmakla mükellef olan kişi konumdadır. Kesinti işçinin sigorta matrahı üzerinden hesaplanır (en az %3) ve işçinin net kazancından kesilerek emeklilik şirketine yatırılır.