Bizden Haberler

7263 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun İle Yapılan Düzenlemeler

03.02.2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7263 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, başta 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile ilgili olmak üzere pek çok konuda önemli düzenlemeler yapılmıştır.

Bu çerçevede, 4691 sayılı Kanun ve 5746 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerden öne çıkanlar aşağıdaki gibidir:

4691 Sayılı Kanun’da yer alan desteklerden Teknoloji Geliştirme Bölgesinin dışında kurulacak Kuluçka Merkezleri’nin yararlanmasının önü açılmıştır,
4691 Sayılı Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazanç tutarı 1.000.000 TL üzeri olan mükelleflere Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere Sermaye Ayırma Yükümlülüğü getirilmiştir,
4691 Sayılı Kanun kapsamında toplam personel sayısı 15'e kadar olan Bölge firmaları için teşvik kapsamındaki destek personeli sayısı %10’dan %20’ye çıkarılmıştır,
4691 Sayılı Kanunda yapılan düzenlemelerle iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alma konularında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İl Müdürlüklerine yetki verilmiş ve sözleşme fesih koşulları ile sonuçları belirlenmiştir,
5746 Sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitlerin yapılma süresi 3 yıla çıkarılmıştır,
5746 Sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yetki verilen Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yönetici Şirketleri tarafından da gerçekleştirilecektir,
4691 sayılı Kanun ile 5746 sayılı Kanunda yer alan teşviklerin süresi 5 yıl uzatılmıştır,
4691 ve 5746 sayılı Kanunlar kapsamındaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere sağlanan sermaye desteklerinin kurum kazancının tespitinde indirime konu tutar haddi 500.000 TL’den 1.000.000 TL’ye çıkarılmıştır.

Sözü edilen Kanun kapsamında yapılan düzenlemelerin detayları özetle aşağıdaki gibidir.

1. 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa İlişkin Düzenlemeler

a. 4691 Sayılı Kanunda Yer Alan Desteklerden Teknoloji Geliştirme Bölgesinin Dışında Kurulacak Kuluçka Merkezleri’nin Yararlanmasının Önü Açılmıştır

Yapılan değişiklikle birlikte, kuluçka merkezi tanımı 4691 sayılı Kanuna girmiş ve Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi tarafından bölge alanları dışında kuluçka merkezi açılmasına olanak sağlanmıştır. Anılan merkezler;

Değerlendirme Kurulu tarafından kuluçka merkezi açılmasına ilişkin karar alınması ve
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca kuluçka merkezi açılmasına ilişkin izin verilmesi

koşularının sağlanması kaydıyla açılabilecek ve bu kuluçka merkezlerine de 4691 sayılı Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşvik unsurları aynen uygulanacaktır.

b. İstisna Edilen Kazanç Tutarı 1.000.000 TL Üzeri Olan Mükelleflere Türkiye’de Yerleşik Girişimcilere Yatırım Yapmak Üzere Sermaye Ayırma Yükümlülüğü Getirilmiştir

4691 sayılı Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince, 01.01.2022 tarihinden itibaren;

İstisna edilen kazanç tutarının %2’si pasifte geçici bir hesaba aktarılacak,
Aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 Türk lirası ile sınırlı olacak,
Pasife aktarılan tutar, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar;

Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya
Girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da
Bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulacaktır.

Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının %20’si, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemeyecektir. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.

c. Proje Finansmanında Kullanılmak Üzere Sağlanan Sermaye Desteklerinin Kurum Kazancının Tespitinde İndirime Konu Edilmesine Yönelik Üst Sınır 1.000.000 TL’ye Çıkarılmıştır

4691 ayılı Kanun uygulamasında Teknoloji Bölgesinde faaliyette bulunanlara bu Kanun kapsamındaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sağlanan sermaye desteklerinin azami tutara kadarlık kısmı;

Beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’unu ve
Öz sermayenin %20’sini aşmamak üzere,

ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılmaktadır. Yıllık 500.000 Türk lirası olarak uygulanan indirim konusu yapılacak azami tutar, yapılan değişiklikle birlikte 1.000.000 Türk lirasınaçıkarılmıştır.

Diğer taraftan, projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az 4 yıl boyunca;

Bu desteklerin ilgili şirketlerde kalmaması,
Desteklenen şirketlerin paylarının satılması ya da
Yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması

hallerinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziayı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile tahsil edilecektir.

d. 4691 Sayılı Kanun Kapsamında Doktora Öğrencisi ve Stajyer İstihdamı Desteklenebilecektir

4691 sayılı Kanun kapsamında Teknoloji Bölgelerinde yer alan firmalara;

İstihdam ettikleri doktora öğrencisi AR-GE personeli için 2 yıl süreyle
İstihdam ettikleri stajyer personel için

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, yönetmelikle belirlenen şartlar çerçevesinde destek verilmesinin önü açılmıştır.

e. AR-GE, Tasarım ve Destek Personelinin Ücret Vergilerine İlişkin Teşviklerin Uygulama Usulü Netleştirilmiştir

Teknoloji Geliştirme Bölgelerine ilişkin desteklerin sürdüğü 31.12.2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi (AGİ) uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyleterkin edilecektir.

f. Toplam Personel Sayısı 15'e Kadar Olan Firmalar İçin Teşvik Kapsamındaki Destek Personeli Sayısı Oranı %20’ye Çıkarılmıştır

4691 sayılı Kanun kapsamında destek ve teşviklerden yararlanan destek personeli sayısının belli bir ölçeğin altındaki girişimciler için artırılması bakımından, toplam personel sayısı 15'e kadar olan Teknoloji Bölgeleri firmaları için teşvik kapsamındaki destek personeli sayısı %10’dan %20’ye çıkarılmıştır.

g. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bünyesindeki İl Müdürlüklerine İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Konularında Yetki Verilmiş ve Sözleşme Fesih Koşulları ve Sonuçları Hükme Bağlanmıştır

Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi ile bölgede yer alan AR-GE ve tasarım faaliyetinde bulunan firmalar için iş yeri açma ve çalışma ruhsatı konularına ilişkin düzenleme ve denetleme yetkisi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İl Müdürlüklerine devredilmiştir.

Öte yandan, Teknoloji Bölgesinde faaliyet gösteren girişimcilerce projelerinin tamamlanma tarihinden itibaren;

Yönetmelikle belirlenen şartlar kapsamında yeni bir proje sunulmaması ve
İlgili mevzuat çerçevesinde yönetici şirkete iletmekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeleri süresinde iletilmemesi

halinde, sözleşme fesh olunmuş sayılacak ve fesih tahliye nedeni olarak değerlendirilecektir.

2. 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna İlişkin Düzenlemeler

a. Destek ve Teşvik Unsurlarından Yararlananların Öngörülen Şartları Taşıdıklarına İlişkin Tespitlerin Yapılma Süresi 3 Yıla Artırılmıştır

5746 Sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitlerin yapılma süresi 2 yıldan 3 yıla artırılmıştır. Buna göre, söz konusu tespitler en geç üç yıllık süreler itibarıyla yapılacaktır.

b. Yerindelik ve Uygunluk Denetimleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yönetici Şirketleri Tarafından da Yapılabilecektir

5746 Sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya Bakanlıkça yetki verilen teknoloji geliştirme bölgeleri yönetici şirketleri tarafından gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda yapılan denetimlerde nihai karar mercii Bakanlık olarak belirlenmiştir.

3. 4691 Sayılı Kanun ile 5746 Sayılı Kanunda Yapılan Ortak Düzenlemeler

a. Destek ve Teşviklerin Süresi 5 Yıl Uzatılmıştır

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile AR-GE ve Tasarım Merkezlerinde yararlanılan teşviklerin süresi 31.12.2023 tarihinden 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

b. Kanunlarda Yer Alan "Temel Bilimler" İbaresi "Desteklenecek Programlar" Olarak Değiştirilmiştir

Anılan Kanunlarda yer alan Temel Bilimler ibaresi Desteklenecek Programlar olarak değiştirilmiş ve yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programları ile Yükseköğretim Kurulu’ndan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programların teşvik kapsamında olacağı hükme bağlanmıştır.

c. Teşvik Kapsamında Çalışan Personellere İlişkin Gelir Vergisi Tevkifatı Teşviki Uygulaması Değiştirilmiştir

Yapılan değişiklik ile, anılan Kanunlar çerçevesinde teşvik kapsamında çalışan ve yüksek lisans veya doktora yapan AR-GE ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için 1,5 yılı ve doktora yapanlar için 2 yılı geçmemek üzere Bölge veya Merkezler dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretleri en az 1 yıl çalışma şartına bakılmaksızın gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilebilecektir.

Ayrıca, anılan bölgelerde yer alan işletmelerde veya merkezlerde çalışan ve teşviklerden yararlanan ilgili personelin gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin %20’sini aşmamak kaydıyla bölge ya da merkezler dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilecektir.

Öte yandan, Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde doktora mezunu personelin;

Üniversitelerde Ar-Ge ve yenilik alanında ders vermesi veya
Ar-Ge ve tasarım personelinin teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan girişimcilere mentorluk yapması

durumunda haftalık 8 saati aşmamak şartıyla bu çalışmaları gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilecektir.

4. Diğer Kanunlarda Yapılan Düzenlemeler

a. İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesi Durumuna İlişkin Bankalarca Yapılacak İhbarlara İlişkin Bir Defalık Ek Süre Verilmiştir

1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna eklenen geçici madde ile, 03.02.2021 tarihi itibarıyla bankalarca; süresi içinde ilgili vergi dairesi başkanlıklarına veya defterdarlıklara ya da vergi dairesi müdürlüklerine ihbar edilmeyen açık ihracat hesaplarının anılan tarihten itibaren altmış gün içinde ihbar edilmesi durumunda, bu bildirimler sebebiyle bankalar hakkında cezai işlem tesis edilmeyeceği hükme bağlanmıştır. Bu hüküm, süresi geçtikten sonra ihbar edilen ancak, 03.02.2021 tarihi itibarıyla Cumhuriyet savcılıklarına bildirim yapılmamış olan ihlaller için de uygulanacaktır.

Ayrıca, 03.02.2021 tarihi itibarıyla Cumhuriyet savcılıklarına intikal eden ancak haklarında idari para cezasına karar verilmemiş işlemler için Cumhuriyet savcılıklarınca idari yaptırım kararı verilmeyecek ve karar verilmekle birlikte henüz kesinleşmemiş ya da kesinleşmiş olup henüz ödenmemiş olan idari para cezası kararları bütün neticeleri ile ortadan kalkacaktır. Ancak, ödenmiş olanlar red ve iade edilmeyecektir.

b. Tacirlerin ve Tacir Adına İmzaya Yetkili Olanların İmza Verileri Ortak Veri Tabanına Kaydedilecektir

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 40. maddesinde yapılan değişiklik ile, gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imzaya yetkili olanların imzaları, kamu kurum ve kuruluşlarınca veri tabanlarında tutulan imza verilerinden elektronik ortamda temin edilerek merkezi ortak veri tabanındaki sicil dosyasına kaydedileceği hükme bağlanmıştır.

c. Temsile İlişkin Konularda Sadece Sicil Kayıtları Esas Alınacaktır

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 373. maddesine eklenen fıkra ile, kamu kurum ve kuruluşları tarafından, ticaret siciline tescil olunan temsile yetkili kişiler ile bunların temsil şekilleri hakkında ticaret sicili kayıtları esas alınacağı ve şirketten bu kayıtlara ilişkin ticaret sicili müdürlüklerince düzenlenen belgeler ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan ilan dışında hiçbir belge istenemeyeceği belirlenmiştir.